Trường phái hội họa khiến chính phủ Pháp phải cấm đoán?

"Tôi không thể vẽ một thiên thần, bởi tôi chưa bao giờ nhìn thấy thiên thần." – Gustave Courbet

Bạn nghĩ bức tranh này đẹp? Không. Nó từng khiến cả giới quý tộc phải quay mặt. Không một chút màu sắc rực rỡ, không thần thoại hào nhoáng — bức tranh chỉ là hai người đàn ông đang đập đá bên vệ đường. Thế mà nó lại làm nên một cuộc cách mạng trong lịch sử hội họa: Chủ nghĩa Hiện thực (Realism).

Chủ nghĩa Hiện thực là gì?

Chủ nghĩa Hiện thực không ra đời để làm bạn vui. Nó sinh ra để khiến bạn phải nhìn thẳng vào thực tại — sự khổ cực, bất công, và đôi khi là sự thật mà xã hội muốn lãng quên.

Xuất hiện từ giữa thế kỷ XIX tại Pháp, trong bối cảnh xã hội đầy biến động sau Cách mạng Công nghiệp và Cách mạng Pháp 1848, chủ nghĩa Hiện thực (Realism) là phản ứng đối lập với những lý tưởng hóa trong chủ nghĩa Lãng mạn. Nếu Lãng mạn chạy theo cảm xúc viển vông, thì Hiện thực lại gắn chặt với đời sống — không né tránh, không phóng đại.

Gustave Courbet và cuộc cách mạng nghệ thuật

Gustave Courbet, người được xem là "cha đẻ của chủ nghĩa Hiện thực", đã gây chấn động giới nghệ thuật với tuyên ngôn: "Tôi không thể vẽ một thiên thần, bởi tôi chưa bao giờ nhìn thấy thiên thần."

Bức tranh "Những người thợ đập đá" (1849) của ông là ví dụ điển hình: hai người lao động bên vệ đường, không có nét đẹp hào nhoáng, không ẩn dụ cao siêu — chỉ có lao động nặng nhọc, phơi bày một cách trần trụi. Và chính sự thật ấy đã khiến giới thượng lưu phải bàng hoàng.

The Stone Breakers - Gustave Courbet

Millet và vẻ đẹp mộc mạc trong đời sống nông thôn

Một đại diện nổi bật khác là Jean-François Millet. Ông không tìm cảm hứng ở các câu chuyện thần thoại mà ở chính cánh đồng quê hương. Trong "Những người gặt lúa" (1857), ba người nông dân cúi mình thu hoạch lúa dưới ánh mặt trời thiêu đốt — không màu sắc rực rỡ, không ánh sáng thần thánh — chỉ là vẻ đẹp thầm lặng của lao động chân tay.

The Gleaners - Jean-François Millet

Đặc điểm nổi bật của hội họa hiện thực

    •  Chủ đề: Cuộc sống thường nhật, con người bình dân, tầng lớp lao động.

    •  Bố cục: Đơn giản, tập trung nhân vật chính, loại bỏ chi tiết rườm rà.

    •  Màu sắc: Trầm ấm, thiên về tông nâu – xám – đen.

    •  Kỹ thuật: Lối vẽ tỉ mỉ, sử dụng sơn dầu để tạo chiều sâu và chân thực.

Chủ nghĩa Hiện thực lan tỏa khắp thế giới

Không chỉ giới hạn tại Pháp, chủ nghĩa Hiện thực nhanh chóng lan rộng ra toàn châu Âu và thế giới:

    •  Ở Nga: Ilya Repin với tác phẩm “Những người kéo thuyền trên sông Volga”.

    •  Ở Mỹ: Thomas Eakins với “Phòng khám Gross” — một cái nhìn không khoan nhượng về y học và xã hội.

The Gross Clinic - Thomas Eakins

Dù ở đâu, tinh thần chủ nghĩa Hiện thực vẫn vẹn nguyên: phản ánh trung thực cuộc sống, không tô hồng, không né tránh.

Vì sao chủ nghĩa Hiện thực vẫn còn giá trị đến hôm nay?

Ngày nay, khi xã hội hiện đại đối mặt với nhiều biến động, nghệ thuật hiện thực nhắc nhở chúng ta rằng nghệ thuật chân chính không chỉ để ngắm nhìn, mà còn để suy ngẫm. Nó là tấm gương phản chiếu xã hội, để người xem không thể thờ ơ trước những mảnh đời được khắc họa trong đó.

Bạn vừa đọc bài viết của Orai Art Solutions - nơi cung cấp giải pháp tranh nghệ thuật cao cấp và kể câu chuyện thương hiệu bằng hình ảnh.

🎨 Orai Art Solutions: Giải pháp tranh nghệ thuật, Kể câu chuyện thương hiệu

Lược dịch bởi Orai Art Solutions

Nguồn: Finestre sull'Arte